Việt Nam - Nhật Bản thúc đẩy nghiên cứu phát triển công nghệ chiến lược

Tham dự tọa đàm có Đoàn công tác của Bộ Khoa học và Công nghệ do Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng dẫn đầu; các chuyên gia, trí thức Việt Nam và các doanh nghiệp tại Nhật Bản.

Phát biểu khai mạc tọa đàm, Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Phạm Quang Hiệu cho biết cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản đã có hơn 650.000 người, trong đó có gần 1.000 chuyên gia, trí thức và nhà khoa học, là những người nước ngoài được Nhật Bản đánh giá là không thể thiếu đối với sự phát triển kinh tế và nghiên cứu học thuật của nước này. Các kết quả và thành tựu nghiên cứu của nhà khoa học Việt Nam tại Nhật Bản rất phong phú và đa dạng, không chỉ được đăng trên các tạp chí học thuật uy tín, mà còn Nhật Bản cấp bằng sáng chế, có thể chuyển giao cho các doanh nghiệp Nhật Bản và doanh nghiệp nước ngoài phát triển, thương mại hóa, đóng góp giá trị lớn vào sản phẩm thương mại cuối cùng. Đại sứ nhấn mạnh nguồn trí tuệ quý giá của Việt Nam ở Nhật Bản cần được kết nối, phát huy và chuyển hóa thành giá trị kinh tế thông qua sự hỗ trợ của nhà nước và quá trình thương mại hóa do khu vực doanh nghiệp đảm nhận.

Đại sứ Phạm Quang Hiệu khẳng định mối quan hệ hợp tác giữa nhà nước, nhà khoa học và doanh nghiệp giữ vai trò then chốt trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển khoa học - công nghệ.
Với mong muốn kết nối nguồn lực trí tuệ từ Nhật Bản với Việt Nam, tọa đàm tập trung vào trao đổi các đề xuất có thể kết nối hợp tác, vai trò cụ thể của các bên liên quan cùng tham gia đề xuất triển khai dự án phát triển chip chuyên dụng cho Việt Nam. Đây cũng là cơ hội quý báu để các trí thức Việt Nam tại Nhật Bản hiểu rõ hơn về chủ trương, định hướng của nhà nước và chính phủ trong việc thu hút, trong dụng và kêu gọi các nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài tham gia đề xuất phát triển công nghệ chiến lược.

Trong khuôn khổ tọa đàm có 5 bài tham luận, bao gồm tham luận “Giới thiệu dự án phát triển chip SOT-MRAM Edge AI - Cơ hội hợp tác phát triển chip chuyên dụng cho Việt Nam” của Giáo sư Phạm Nam Hải, Phó trưởng Khoa Điện- Điện tử, Đại học Khoa học Tokyo; tham luận “Phát triển sản phẩm công nghệ chiến lược: Từ khát vọng quốc gia đến cơ hội đóng góp của trí thức Việt toàn cầu” của Phó Giáo sư - Tiến sĩ Đào Ngọc Chiến, Giám đốc Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ quốc gia - Nafosted, Bộ Khoa học và Công nghệ; tham luận “FPT với Chiến lược bonsai AI” của ông Nguyễn Vinh Quang, Tổng Giám đốc FPT Semiconductor”; tham luận “Hợp tác phát triển chip AI chuyên biệt, ứng dụng cho Y tế cá thể hóa” của ông Trần Quốc Dũng, Tổng Giám đốc Omigroup; và cuối cùng là bài tham luận “Hợp tác trong nghiên cứu, phát triển, thử nghiệm sản phẩm giữa đại học trong nước và quốc tế” của Phó Giáo sư - Tiến sĩ Đặng Hoài Bắc, Giám đốc Học viện Bưu chính Viễn thông.

Trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN, Giáo sư Phạm Nam Hải cho rằng thế giới đang tiến đến cuộc cách mạng về trí tuệ nhân tạo (AI), nhưng tất cả các hệ thống AI hiện nay đều chạy trên cloud và được điều khiển bởi những công ty khổng lồ trên thế giới. Có 3 vấn đề cần lưu ý là các hệ thống AI dùng rất nhiều năng lượng, gây áp lực về đường truyền thông tin và yếu tố về bảo mật thông tin cá nhân. Để giải quyết 3 vấn đề này cần phát triển một hệ thống AI đầu cuối dùng cho cá nhân và tất cả những xử lý đều thực hiện ở thiết bị đầu cuối. Ngoài ra cũng cần phát triển 2 công nghệ lõi phục vụ cho AI đầu cuối bao gồm công nghệ bộ nhớ và kiến trúc AI về tiết kiệm năng lượng.

Ông Phạm Nam Hảicho biết hiện tại phòng nghiên cứu của ông đang kết hợp với một số hãng công nghệ hàng đầu trên thế giới để phát triển công nghệ bộ nhớ được áp dụng cho AI, được gọi là SOT-MRAM. Khi SOT-MRAM phát triển thành công, kết hợp với những kiến trúc đã được phát triển và được chứng minh hoạt động có hiệu suất cao về năng lượng để lập ra một doanh nghiệp khởi nghiệp. Giáo sư Phạm Nam Hải bày tỏ hy vọng rằng Việt Nam có thể tham gia vào doanh nghiệp khởi nghiệp này trong các vai trò đầu tư vốn, phát triển phần mềm và phát triển ứng dụng đầu cuối.

Theo Giáo sư Phạm Nam Hải, đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp, bước gọi vốn đầu tiên rất quan trọng. Doanh nghiệp khởi nghiệp được vay vốn từ các nhà đầu tư mạo hiểm càng sớm thì nhà đầu tư mạo hiểm càng có nhiều quyền lợi sau này. Ông hy vọng Việt Nam sẽ có quỹ đầu tư mạo hiểm đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp như doanh nghiệp về AI đầu cuối của ông.

Về ý tưởng của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng về quỹ đầu tư mạo hiểm cho công nghệ mới, Giáo sư Phạm Nam Hải cho rằng đây là cách tiếp cận rất đột phá, vì từ trước đến nay chưa có quỹ đầu tư mạo hiểm nào cho các công nghệ mới. Việc Việt Nam lập được quỹ đầu tư mạo hiểm cho công nghệ mới sẽ tạo cơ hội cho những doanh nghiệp khởi nghiệp có thể nhận vốn để hoạt động, tránh để rơi quyền lợi vào tay các doanh nghiệp nước ngoài và có điều kiện phát triển mạnh về các công nghệ lõi hoặc công nghệ mới trên thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực AI.

Cũng trong buổi tọa đàm, đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ cùng với đại diện giới khoa học và doanh nghiệp công nghệ Việt Nam tại Nhật Bản đã trao đổi ý kiến, thảo luận về đề xuất liên quan đến việc thúc đẩy nghiên cứu phát triển công nghệ chiến lược cho Việt Nam.

Phát biểu chỉ đạo tại tọa đàm, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định Chính phủ Việt Nam xác định chip bán dẫn là một ngành công nghệ chiến lược. Các ý kiến chia sẻ của các nhà khoa học Việt Nam tại tọa đàm đã thể hiện cách tiếp cận nhân văn, đúng đắn và phù hợp với người Việt Nam. Trong xu hướng bảo vệ môi trường tự nhiên và đảm bảo tính đa dạng của xã hội con người, những ý kiến của các nhà khoa học Việt Nam tại tọa đàm đi theo hướng giảm thiểu tiêu tốn năng lượng phù hợp với mục tiêu bảo vệ môi trường và tạo ra sức mạnh từ sự khác nhau và đa dạng của con người. Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cam kết chính phủ sẽ đồng hành và hỗ trợ các nhà khoa học Việt trong nỗ lực tìm tòi và phát triển các công nghệ lõi phục vụ cho sự phát triển của đất nước.

Tại buổi tọa đàm, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cùng các đại biểu đã chính thức khởi động “Nền tảng kết nối trí thức V-S.T.I.D”. Đây là nền tảng số có chức năng kết nối trí thức Việt Nam ở nước ngoài với các cơ quan, doanh nghiệp trong nước là bộ, địa phương, viện - trường, doanh nghiệp.