Visa K: Tham vọng hút nhân tài và nỗi lo của lao động Trung Quốc

Visa K - mở cửa cho lao động ngành STEM quốc tế vào Trung Quốc

Nhà chức trách Trung Quốc vừa giới thiệu chính sách visa K nhằm thu hút nhân tài ngành STEM (thuật ngữ viết tắt của các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học).

Chính sách visa K được Trung Quốc giới thiệu trong tháng 8 và bắt đầu triển khai trong tháng 10, nhằm tạo điều kiện nhập cảnh cho những lao động trẻ là người nước ngoài vốn theo học ngành STEM ở bậc đại học.

Khi có visa K, lao động nước ngoài có thể dễ dàng nhập cảnh, cư trú và làm việc tại Trung Quốc, ngay cả khi chưa tìm được việc làm và không có thư bảo lãnh từ công ty tuyển dụng trong quá trình xét duyệt visa.

Các tiêu chí xét duyệt visa K chủ yếu xoay quanh độ tuổi, trình độ học vấn, kinh nghiệm làm việc của ứng viên.

Chương trình visa K thể hiện nỗ lực của Trung Quốc trong việc hấp dẫn các lao động trình độ cao thuộc ngành STEM, nhằm thúc đẩy vị thế của Trung Quốc trong cuộc đua nghiên cứu và phát triển khoa học - công nghệ.

Chính sách visa K cũng là một cách để Trung Quốc thể hiện nhất quán quan điểm ngoại giao theo hướng mở cửa.

Lao động Trung Quốc lo ngại bị đối xử bất bình đẳng

Chính sách visa K đang được cộng đồng quốc tế rất quan tâm, nhưng cũng lại khiến người lao động Trung Quốc cảm thấy lo ngại. Họ sợ rằng chính sách visa K sẽ khiến lao động nước ngoài được ưu ái, biệt đãi khi tới Trung Quốc làm việc, cho dù năng lực có thể không vượt trội so với người Trung Quốc được đào tạo trong nước.

Quy trình xin visa K không yêu cầu lao động nước ngoài phải có thư bảo lãnh của nhà tuyển dụng, thậm chí họ có thể chưa tìm được việc làm tại Trung Quốc cũng vẫn được chấp thuận.

Chính quy định nới lỏng như vậy đã khiến lao động Trung Quốc lo ngại về khả năng gian dối thông tin trong quá trình nộp hồ sơ xin visa. Nhiều lao động nước ngoài trình độ thấp có thể lợi dụng chính sách để nhập cảnh vào Trung Quốc và tìm việc với bằng cấp, giấy tờ giả.

Một người dùng mạng xã hội tại Trung Quốc cho rằng: "Kiểm soát được các bằng cấp trong nước đã khó, nay có thêm visa K thì nhà chức trách sẽ phải thành lập thêm các đơn vị, bố trí thêm nhân lực để xét duyệt hồ sơ, thẩm định các loại giấy tờ, bằng cấp".

Một ý kiến khác đặt câu hỏi: "Có chắc những người học ngành STEM ở nước ngoài sẽ giỏi hơn những người học ngành STEM tại Trung Quốc? Hiện lao động nội địa người Trung Quốc đang phải chật vật tìm việc với tấm bằng cử nhân, nhiều người buộc phải học tiếp lên thạc sĩ vì không xin được việc. Thị trường lao động vốn rất khó khăn, thách thức, giờ lại đón thêm một lượng cử nhân ngành STEM nước ngoài đổ về, điều này khiến chúng tôi cảm thấy lo lắng".

Hiện mối quan tâm lớn nhất mà người lao động Trung Quốc là sự đối xử công bằng giữa cử nhân ngành STEM trong nước và lao động người nước ngoài. Nhiều người cho rằng yêu cầu bằng cấp tối thiểu để nhận được visa K nên là bằng thạc sĩ thay vì bằng cử nhân.

Giảng viên Alfred Wu, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu (trực thuộc Đại học Quốc gia Singapore) nhận định, đây chính là thời điểm phù hợp để Trung Quốc giới thiệu visa K. Trung Quốc đang xây dựng hình ảnh một quốc gia chào đón nhân lực ngành STEM toàn cầu.

Tuy nhiên, nhà chức trách Trung Quốc cần giúp người dân trong nước hiểu rõ hơn về chính sách visa K, để người lao động Trung Quốc cảm thấy an tâm, tin tưởng.

Giáo sư Zhou Xinyu, chuyên ngành ngoại giao công chúng tại Viện Nghiên cứu Phát triển và An ninh Toàn cầu (trực thuộc Đại học Nhân dân Trung Quốc) nhận định, chính sách visa K là cần thiết bởi lúc này, các quốc gia trên thế giới đều đang cạnh tranh trong cuộc đua thu hút nhân tài. Nếu không tận dụng thời điểm này, Trung Quốc sẽ bỏ lỡ cơ hội và làm sụt giảm năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực công nghệ.

Giáo sư Zhou tin rằng, trong thời gian tới sẽ có nhiều thông tin rõ ràng hơn xung quanh chính sách visa K đến từ cả nhà chức trách và các nhà tuyển dụng tại Trung Quốc.